Koksartroz; halk arasında kireçlenme denen durum, kişinin yaşla birlikte , genel olarak 55-60 yaşından sonra kalça eklemindeki kıkırdağın özelliğini yitirmesi sonucu oluşan patolojik bir süreçtir. Hastanın yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkileyen ancak Total Kalça Protezi uygulaması ile oldukça başarılı sonuçlar alınan bir hastalıktır.
“Koksartroz kalça kireçlenmesi nedir?” sorusu tedavi olacak kişiler tarafından en fazla yöneltilen sorulardan biridir. Dr. Yetkin Bayer, “Koksartroz kalça kireçlenmesi ameliyatı neden yapılır?” ve “Koksartroz kalça kireçlenmesi ameliyatı nasıl yapılır?” gibi soruları sizler için yanıtlıyor.
Kireçlenmiş, kanlanması bozulmuş, kırılmış ya da patolojik herhangi bir nedene bağlı olarak kalça ekleminin kemiği ile beraber protez koyularak değiştirilmesidir. Kalça protezi hastalıklı eklemin cerrahi olarak çıkarılması ve uyluk kemiği (femur)mile onu karşılayan yuvaya (asetabulum) takılacak metal bir eklemle değiştirilmesine denir. Bu kalça protezi olarak bilinir. Bazı ameliyatlarda lüzum halinde ilave implantların kullanılması da gerekebilir.
Koksartroz Kalça Kireçlenmesi Ameliyatı Neden Ve Nasıl Yapılır?
Koksartroz kalça kireçlenmesi ameliyatı kararı alındıktan sonra hastaneye yatırılarak tetkikler yapılır. Eşlik eden hastalıklar(şeker hastalığı, hipertansiyon, kalp sorunları vs.)açısından değerlendirilerek gerekli görülürse ilgili bölümlerin görüşleri istenir. Hastalarda, ameliyat öncesi değerlendirmeye göre anestezi uzmanının önerisi ile genelde belden uyuşturularak, blok anestezileri veya genel anestezi ile yapılır.
Ameliyatta hasta yan ya da sırüstü yatırılarak yaklaşık 10-15 cm’lik bir kesiden kırık olan femur baş ve boyun kısmı çıkarılıp yuva hazırlanarak protez yerleştirilir. Protez birkaç parçadan oluşmaktadır. Bu parçalar metal, plastik gibi materyallerden oluşmaktadır ve hangi materyalin kullanılacağına hastanın yaşı, kemik durumu, aktivitesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak karar verilir. Kalça protezi kemik çimentosu denilen bir dolgu maddesi kullanılarak veya çimentosuz olarak uygulanabilir. Genellikle çimentosuz uygulanır ancak ; çok yaşlı ve maligniteli yada osteoporotik kişilerde protezin sağlamlığı ve güvenilirliği açısından nadiren çimento tercih edilmektedir. Ameliyat süresi ortalama 2-4 saat arasında sürmektedir.
Riskleri:
Bacaklarda kan pıhtıları meydana gelebilir. İlaçlar ve kompresif bandajlar, genelde bu durumu engellemek için kullanılır. Yara yeri enfeksiyonu %0,5-1vakada gelişebilir.
Kalça eklemi disloke olabilir (çıkabilir). Bu durum, yeni bir koksartroz kalça kireçlenmesi ameliyatı gerektirebilir ancak oldukça nadirdir. Yapay eklem, zaman içinde gevşeyebilir veya eskiyebilir. Bu durumda protezin cerrahi olarak çıkarılarak yenisinin uygulanması gerekebilir, bu süre ameliyat tekniğe uygun ve tecrübeli ellerde yapıldığında ve protez teknolojisindeki gelişmelerle ortalama 15-20 yıldır. 15-20 yıl içinde gevşeyen ve eskiyen protezler yine biz ortopedistler tarafından başarılı bir şekilde revize edilmektedir. Cerrahi kesi, hissizliğe neden olabilir, bu genelde geçici ama bazen nadir de olsa kalıcı olabilir.
İleriki yıllarda vücudun diğer yerlerinden gelişen bir enfeksiyon (idrar yolu enfeksiyonu, diş absesi, vb.), kan yolu ile proteze yayılabilir. Bunu engellemek için diğer girişimsel işlemler ve dizlere yönelik girişimler öncesi özellikle ilk 2 yıl profilaktik antibiyotik kullanmak gerekli olacaktır. Kalça replasmanına bağlı ölüm oldukça nadirdir. Kalça protezi ameliyatı yaşam kalitesi ve fonksiyonlarını oldukça arttıran ve ağrıyı azaltan çok işlevsel bir ameliyattır.
İyileşme süreci ve dikkat edilmesi gerekenler:
Hastalar koksartroz kalça kireçlenmesi ameliyatının ertesi günü mobilize olarak yürümektedirler ve fizik tedavi programları başlamaktadır. Hastaların genelinde ortalama hastanede yatış süreleri 3-4 gün ile sınırlıdır. Hastaların ilk 4-6 hafta merdiven inip çıkma ve araba kullanma gibi aktivitelerden sakınmaları önerilmektedir. İlk 4 hafta çok alçağa oturmamaya ve bacak bacak üstüne atmamaya özen gösterilmelidir. Hastaların dikişleri 10-15 gün sonra alınmakta bu süre zarfında su geçirmez koruyucu malzemeler kullanmak şartı ile duş almalarına izin verilmektedir. Ameliyat sonrası ortalama 15. Günden sonra normal günlük aktivitelerini yapar hale gelmektedirler. Ameliyat sonrası herhangi bir ortez kulanmalarına gerek olmamaktadır. Dikişler alındıktan sonra hastalar yüzebilmektedirler. Ameliyat olduktan sonra ilk 1 yıl ameliyat insizyonunu direkt güneş ışınlarından korumak ameliyat izinin daha az belirgin olması açısından önerilmektedir.
Kaynakça:
https://www.drklotz.org/en/pgs/specialities/artificial-hip-joint/coxarthrosis
